بررسی 7 تفاوت پمپ آب بشقابی و جتی | راهنمای کامل برای خریداران

با افزایش تقاضا برای سیستم‌های تقویت فشار آب در ساختمان‌ها، انتخاب بین مدل‌های مختلف پمپ خانگی اهمیت زیادی پیدا کرده است. دو مدل پرکاربرد در این زمینه، پمپ آب بشقابی (Centrifugal Pump) و جتی (Jet Pump) هستند که هرکدام مزایا، معایب و کاربردهای خاص خود را دارند.

در این مقاله از گروه صنعتی بصیرت به‌طور تخصصی و با نگاه فنی، ۵ تفاوت اصلی این دو نوع پمپ را بررسی می‌کنیم.

۱. ساختار فنی و نحوه عملکرد

🔧 پمپ آب بشقابی از یک پروانه و یک محفظه حلزونی شکل استفاده می‌کند که با چرخش پروانه، انرژی جنبشی به آب داده و آن را از دهانه خروجی با فشار به بیرون هدایت می‌کند. این پمپ‌ها در دسته پمپ‌های سانتریفیوژ قرار می‌گیرند و بیشتر برای انتقال آب تمیز در مسیرهای کوتاه و بدون اختلاف ارتفاع زیاد مناسب هستند.

🔩 پمپ آب جتی، علاوه بر پروانه، دارای اجکتور (نازل تزریقی) و ونتوری است که با ترکیب هوا و آب، فشار مکش را افزایش می‌دهد. این سیستم باعث ایجاد خلا نسبی در دهانه مکش می‌شود که توانایی کشیدن آب از عمق بیشتر را فراهم می‌کند.

🧪 مقایسه عددی:

سرعت گردش معمولی: ۲۸۵۰ دور در دقیقه برای هر دو مدل
فشار در پمپ‌های جتی: تا ۵ بار
فشار در پمپ‌های بشقابی: حدود ۲.۵ تا ۴ بار بسته به مدل

۲. حداکثر عمق مکش

💧 پمپ‌های بشقابی نهایتاً تا ۵ تا ۶ متر عمق قابلیت مکش دارند، زیرا فاقد اجکتور هستند و اگر هوا وارد سیستم شود، مکش مختل خواهد شد.

⚙️ پمپ‌های جتی با طراحی مخصوص خود، قادرند تا ۸ یا حتی ۹ متر عمق مکش داشته باشند. برخی مدل‌ها با اجکتور خارجی، تا ۱۵ متر نیز می‌توانند آب را بالا بکشند (در حالت چاه کم‌عمق).

📌 نکته فنی: در مکش، هر یک متر عمق آب معادل حدود ۰.۱ بار فشار منفی است؛ در نتیجه توان پمپ‌های جتی برای کار در عمق‌های بالاتر اثبات شده است.

۳. مقایسه فشار و دبی (آبدهی)

🔹 پمپ آب بشقابی معمولاً دارای دبی بالاتری است؛ یعنی در مدت زمان کمتر، حجم بیشتری از آب را منتقل می‌کند. برای مثال یک پمپ بشقابی ۱ اسب می‌تواند بین ۵۰ تا ۶۰ لیتر در دقیقه آبدهی داشته باشد.

🔸 پمپ آب جتی با وجود فشار بیشتر، دبی کمتری دارد؛ معمولاً بین ۳۰ تا ۴۵ لیتر در دقیقه. دلیل این موضوع عبور جریان از اجکتور و افت فشار ناشی از آن است.

📊 مقایسه مثال:

بشقابی 1 اسب ونیکو: دبی 60 لیتر در دقیقه، هد 32 متر
جتی 1 اسب ریورکو CAM100: دبی 40 لیتر در دقیقه، هد 45 متر

۴. میزان صدا و ارتعاش

🔇 پمپ آب بشقابی به دلیل طراحی ساده‌تر و نبود اجکتور، عملکردی روان‌تر و بی‌صداتر دارد. این پمپ‌ها گزینه مناسبی برای استفاده داخل ساختمان یا محیط‌های کم‌صدا هستند.

🔊 در مقابل، پمپ آب جتی به دلیل عبور جریان از نازل و ایجاد فشار بالا، صدای بیشتری تولید می‌کند. این صدا ممکن است برای مصارف خانگی در فضاهای کوچک آزاردهنده باشد.

📌 نکته فنی: میزان نویز تولیدی پمپ‌ها با واحد دسی‌بل (dB) سنجیده می‌شود و پمپ‌های جتی معمولاً بین ۵ تا ۱۰ دسی‌بل پرصداترند.

۵. قیمت و هزینه نگهداری

💵 از نظر قیمت اولیه، پمپ آب بشقابی اقتصادی‌تر است و هزینه‌ی تعمیر و نگهداری پایین‌تری دارد.

🛠 اما پمپ آب جتی با توجه به ساختار پیچیده‌تر، قیمت بیشتری دارد و در صورت خرابی اجکتور یا ونتوری، تعمیر آن تخصصی‌تر خواهد بود.

⚖️ البته برخی برندهای باکیفیت مانند ریورکو و موتوژن پمپ‌های جتی و بشقابی با دوام بسیار بالا تولید می‌کنند که تفاوت قیمت آن‌ها نسبت به کارایی‌شان کاملاً منطقی است.

جمع‌بندی و پیشنهاد نهایی

ویژگی‌ها	پمپ بشقابی	پمپ جتی
حداکثر عمق مکش	۵–۶ متر	۸–۹ متر (برخی تا ۱۵ متر)
دبی (آبدهی)	بالا	متوسط
فشار خروجی	متوسط	بالا
میزان صدا	کم	بیشتر
قیمت و تعمیر	ارزان‌تر، ساده‌تر	گران‌تر، تخصصی‌تر